Đến với Định Hóa, du khách không chỉ được tìm về những
sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc mà còn được đắm mình trong các lễ hội độc
đáo của đồng bào dân tộc thiểu số, được thưởng thức các sản vật địa phương quyến
rũ. Cơm lam là một trong những món ăn giản dị của đồng bào dân tộc thiểu số Định
Hóa nhưng có sức hấp dẫn lạ lùng bởi sự giao hòa của nước của lửa và những ống
nứa non.
Xem thêm: Đặt tiệc tại nhà ở Thái Nguyên
Cơm lam là một món ăn giản dị của người dân Định
Hóa, giản dị bởi nó gắn với những con suối nơi đầu nguồn và nương lúa bên sườn
đồi, những vạt rừng tre nứa xanh ngút của đất ATK thuở nào nhưng khiến du khách
khó quên nếu có dịp thưởng thức.
Muốn có cơm lam ngon, đầu tiên phải có loại nếp
ngon, ấy là thứ nếp cái hoa vàng trồng trên nương, hàng năm thu hoạch vào khoảng
tháng 9, tháng 10. Thứ nếp mười hạt như cả mười, tròn căng đem nhặt hết sạn,
ngâm qua nước ấm. Dụng cụ để lam là ống nứa, hoặc ống tre non, còn tươi để khi
lam, chỉ cháy được ở phần ngoài và nước ngọt của cây ngấm vào gạo. Loại nứa hoặc
tre này mỗi cây chỉ chặt được từ ba đến bốn ống, mỗi ống dài độ 30 cm...
Người Định Hóa làm cơm lam bằng cách cho gạo nếp đã
ngâm vào ống nứa, cứ ba phần gạo, hai phần nước, chừa lại khoảng 5 phân gần miệng
ống (để khi gạo nở sẽ kín đầy cả ống) rồi nút lại bằng thứ lá chuối non chặt về
đem hơ qua lửa.
Đốt lên một đống lửa, chờ thật đượm, sau đó đặt lên
trên một chiếc kiềng và xếp các ống nứa trên đó. Khi đưa ống lam vào nướng trên
bếp, vỏ nứa còn xanh mướt, khi cơm lam chín, vỏ nứa cũng đã chuyển mầu. Đống lửa
to hay nhỏ sẽ khiến thời gian làm cơm lam chín nhanh hay chậm, dưới bàn tay
khéo léo của những người phụ nữ, ống cơm lam được xoay trở đều, hạt cơm bên
trong sẽ hơn đều hơn.
Khi cơm chín, mùi thơm quyến rũ tỏa ra ngào ngạt.
Trong cơm lam có hương vị của đất trời hòa quyện, có vị dịu dàng của nứa non,
tre non, mùi của sương sớm đọng trên lá chuối, và thấp thoáng bóng dáng bếp lửa
bập bùng trong những ngày đông...
Róc hết lớp vỏ nứa bị cháy, cắt ống cơm lam thành từng
khoanh, bày ra đĩa, khoanh cơm mịn màng như khúc giò, mùi thơm mời gọi khách
phương xa nếm thử. Cơm nếp lam có thể để được cả tuần mà không bị thiu hay vữa.
Cơm lam ăn với muối vừng vừa dân dã vừa mộc mạc, vừa đậm đà khó quên.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét